اثر بیماری‌های مادر باردار و تاثیر روی قلب جنین

وجود برخی از بیماری های مادر در هنگام بارداری ممکن است بر روی سلامت قلب جنین و یا سلامت عمومی و رشد آن در فرایند بارداری تاثیر بگذارد. در این مقاله در رابطه با اثر بیماری‌های مادر باردار و سلامت قلب و دیگر اندام های جنین که ممکن است به واسطه این بیماری تحت تاثیر قرار بگیرد صحبت خواهیم کرد .

آیا بیماری مادر می‌تواند روی جتین تاثیر بگذارد؟

گاهی اوقات ابتلا به برخی از بیماری‌های عادی و غیر ژنتیکی باعث‌ افزایش بروز نقص مادرزادی و بروز مشکلی در سلامتی نوزاد می شود.

دیابت، چاقی مادر، بیماری خود ایمنی مادر، بیماری فنیل کتون یوریای مادران، سابقه ی بیماری قلبی در خانوادگی، تنها تعداد کمی از بیماری هایی هستند که دارا بودن آن ها توسط مادر می‌توانند نتیجه مطلوبی در بارداری نداشته باشند.

تشخیص به هنگام این بیماری ها می تواند تا حد زیادی تاثیرات آن را بر نوزاد کاهش دهد. در این مقاله در رابطه با بیماری هایی که مستقیم روی قلب و یا بطور کلی بر روی جنین تاثیر می گذارند صحبت شده است.

بیماری‌های مادر که مستقیم روی قلب جنین تاثیر می‌گذارد

تعدادی از بیماری های مادران می توانند به طور مستقیم بر روی قلب جنین تاثیر بگذارند و موجب بروز بعضی از بیماری ها بر روی نوزاد متولد شده شوند. بیماری‌هایی‌هایی بدو تولد قلب جنین که ممکن است بر اثر بیماریهای مادر پیش یا در جین بارداری باشد در زیر آورده شده و توضیح خلاصه ای در خصوص آنها داده شده است ، بهتر است در صورتی که این بیماری ها یا دیگر‌بیماری هایی که دارای ریسک فاکتور بالا در بارداری و سلامت جنین هستند را دارید و یا سابقه ژنتیکی در خصوص آنها در خانواده خود دداد حتما با متخصص قلب جنین و یا پریناتولوژیست در خصوص آن مشورت کنید

1- بیماری خود ایمنی مادران

آریتمی بلوک کامل ضربان قلبی( مستقل از هم ضربان  داشتن حفرات بالایی و پایینی قلب) تقریبا در ۴ درصد از این بارداری ها رخ می دهد. مخصوصا هنگامی که آنتی بادی های خود ایمنی در مادر بدون علامت یا با علامت تشخیص داده می شود.

اگر فرزند قبلی مادر دچار بلوک کامل ضربان قلبی شده باشد، خطر بروز بلوک کامل ضربان قلبی در بارداری بعدی تقریبا ۱۹ درصد است. 

سایر ناهنجاری های قلبی عروقی مربوط به آنتی بادی های مادر عبارت است از: میوکاردیت یا التهاب عضله قلب، کاردیومیوپاتی یا ناهنجاری ساختمانی عضله قلب، فیبرولاستوز اندوکارد یا کاهش انعطان پذیری لایه داخلی عضله قلب، آریتمی های بطنی و دیسپلازی (تشکیل نشدن) دریچه های دهلیزی بطنی یا دریچه های نیمه هلال.

2- بیماری فنیل کتون یوریای مادر

فنیل کتون یوریای مادران (PKU) که در آن سطح سرم فنیل آلانین بیشتر از ۱۵ میلی گرم در دسی لیتر است، خطر ابتلا به بیماریهای مادرزادی قلبی را در جنین بین ۱۰ تا ۱۵ برابر افزایش می دهد.

اگر سطح فنیل آلانین مادر قبل از بارداری و در طی سه ماهه اول بارداری کمتر از ۶ میلی گرم در دسی لیتر باشد، خطرات بروز بیماریهای مادرزادی قلبی کم تر خواهد بود.

با این حال، اگر سطح آن از ۱۰ میلی گرم در دسی لیتر بیشتر باشد، انجام اکوکاردیوگرام جنینی الزامی خواهد بود.

3- سابقه خانوادگی بیماری قلبی مادرزادی

به طور کلی، تخمین ابتلای جنین به بیماریهای مادرزادی قلبی، هنگام وجود بیماریهای مادرزادی قلبی در مادر ۷.۵ برابر، هنگام بیماریهای مادرزادی قلبی در پدری  ۲.۲  برابر و وجود بیماریهای مادرزادی قلبی در فرزندان قبلی حدود ۲ تا ۶ برابر است. که بسته به نوع بیماری در این وابستگان احتمال بروز در این بارداری متفاوت است.

4- چاقی مادر

شیوع چاقی، که به عنوان شاخص توده بدنی (BMI) و در مقیاس بزرگتر یا مساوی ۳۰ در نظر گرفته می شود، با سرعت زیادی در بین مادران در حال افزایش است.

این افزایش وزن تقریبا خطر ناچیزی ایجاد می کند. میزان خطر برابر است با: ۱.۱۸ برابر برای مادران چاق با BMI 30 و ۱.۴۰ برابر برای مادران چاق با شاخص BMI است.

• 

در صورت چاق بودن مادر، بیشتر این نقایص، نقص دیواره بین دهلیزی ویا بطنی است. با توجه به کم بودن مقدار خطر، انجام غربالگری دقیق قلب به جای اکوی قلب جنین منطقی تر است.

بیماری‌های مادر که بطور کلی بر جنین تاثیر میگذارند

دیابت مادر

یکی از بیماری های مادر که نیاز به توجه بالا دارد. دیابت است.به افراد دیابتی که قصد بارداری دارند و زنانی که به دیابت حاملگی دچار می شوند. (دیابتی که در دوران بارداری رخ می دهد) توصیه می شود. که شرایط را در دوران بارداری به دقت کنترل کنند. 

افزایش قند خون، به خصوص در سه ماهه اول، می تواند باعث بروز نقص مادرزادی و سقط جنین شود.

دیابت بارداریی که در اواخر بارداری شروع می شود. به طور معمول خطر کمتری نسبت به دیابت از قبل بارداری یا دیابت سه ماهه اول بارداری دارد. می تواند منجر به تولد یک نوزاد چاق شود.

سلامت نوزادان مبتلا به ماکروزومی ممکن است دچار مشکلات شود. از جمله ی این مشکلات می توان به آسیب به شانه های آنها در حین انجام زایمان اشاره کرد.

به دلیل تولید انسولین اضافی به وسیله ی پانکراس ( لوزالمعده) کودک، این نوزادان ممکن است در هنگام تولد سطح قند خون بسیار کمی داشته باشند. همچنین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات تنفسی هستند.

این نوع نوزادان در آینده تبدیل به بزرگسالانی می شوند. که در معرض خطر چاقی و همچنین در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ (یا دیابت بزرگسالی) هستند.

توکسوپلاسموز

توکسوپلاسموز از بیماری های مادر است که ناشی از انگل است که ممکن است. در مدفوع گربه یا گوشت های نپخته وجود داشته باشد. 

توکسوپلاسموز به ندرت در بزرگسالان علائمی شدیدتر از آنفلوآنزا ایجاد می کند. ولی مادر بارداری که در حین بارداری و یا درست قبل از بارداری آلوده شده است. می تواند این عفونت را به جنین منتقل کرده و سلامت فرزند متولد نشده خود را به خطر بیندازد.

این نوزادان اغلب دچار عفونت چشم، بزرگ شدن کبد و طحال، یرقان (زردی پوست و چشم) و ذات الریه هستند. 

حتی برخی از این نوزادان در طی چند روز پس از تولد می میرند و کسانی که زنده می مانند نیز ممکن است. دچار ناتوانی های ذهنی، اختلال شدید در بینایی، فلج مغزی، تشنج و دیگر مشکلات جدی شوند.

سرخجه (روبلا)

سرخجه که به آن سرخک آلمانی نیز گفته می شود، به دلیل واکسن ایجاد شده . در سال ۱۹۶۹ تقریبا در جهان از بین رفته است. با این وجود، همچنان خطر ابتلا به سرخجه در دوران بارداری به عنوان بیماری مادر وجود دارد.

در حالی که این بیماری فقط برای مدت یک هفته یا بیشتر باعث ناراحتی و ابتلا در مادر می شود. تاثیر آن بر نوزاد متولد شده می تواند بسیار جدی تر باشد.

نقایص مادرزادی ناشی از عفونت سرخجه ی مادرزادی شامل نقایص چشمی مانند آب مروارید، گلوکوم و کوری، ناشنوایی، نقص قلبی‌ مادرزادی و عقب ماندگی ذهنی است. در مجموع، این شرایط سندرم سرخجه مادرزادی (CRS) نامیده می شود.

• 

سیتومگالوویروس

سیتومگالوویروس (CMV) یک ویروس بسیار شایع است. که به طور معمول پس از قرار گرفتن در بدن، بدون ایجاد هیچ مشکلی در بدن خفته باقی می ماند. 

این ویروس CMV می تواند برای سلامت افرادی که سیستم ایمنی پایینی دارند و یا در جنین، مشکلات جدی ای را ایجاد کند.

نوزادانی که قبل از تولد به CMV آلوده شده اند در معرض خطر نقص های متعددی مانند میکروسفالی (کوچک بودن اندازه ی سر)، هپاتومگالی (بزرگ شدن کبد)، یرقان (زرد شدن رنگ‌ پوست و چشم)، کم خونی (پایین بودن شمار خون)، ذات الریه، تشنج، از دست دادن بینایی و از دست دادن شنوایی و ساید موارد جدی هستند. 

حتی كودكانی كه بدون هیچ یک از این نقایص متولد شده اند ممکن است. بعد ها با كاهش شنوایی جزئی، ضعف در بینایی، برخی از مشكلات رشد و مشکل در یادگیری مواجه شوند.

استرپتو کوک نوع B

استرپتوکوک نوع بی (GBS) یک بیماری باکتریایی است. که می تواند باعث ایجاد عفونت هایی شود که زندگی نوزاد را تهدید کند.

نوزادان در معرض خطر بیماری های مادر، ممکن است. دچار سپسیس (عفونت خونی)، ذات الریه و یا مننژیت شوند.

استرپ نوع B در زنان باردار می تواند. باعث بروز عفونت مثانه، عفونت های رحمی (آمنیونیت، آندومتریت) و مرده زایی (CDC) شود. استرپتوکوک نوع B با آنتی بیوتیک قابل درمان است.

تیروئید

از بیماری های مادر که  در زنان باردار بسیار شایع هست .اختلالات تیروئید، به ویژه کم کاری تیروئید (کمبود هورمون تیروئید)، با کاهش ضریب هوشی در نوزادان و افزایش میزان سقط جنین و نقص مادرزادی در صورت عدم درمان ارتباط دارد. 

برای درمان کم کاری تیروئید از داروهای هورمونی مصنوعی استفاده می شود.

ساختار شیمیایی این داروها با هورمون طبیعی تقریبا یکسان است . به طور کلی مصرف آنها ایمن در نظر گرفته می شود. 

اگر قصد باردار شدن دارید، بهتر است تیروئید خود را به خصوص در رابطه با کم کاری آن، مورد بررسی و غربالگری قرار دهید.